Από τον Δρ. Βασίλη Νομικό*
Είναι σύνηθες στο φιλικό ή οικογενειακό μας περιβάλλον, κάποιος να έχει υποστεί ένα σοβαρό καρδιαγγειακό συμβάν, συνήθως έμφραγμα ή ισχαιμικό εγκεφαλικό επεισόδιο. Δυστυχώς πολλά από αυτά ήταν και θανατηφόρα.
Προφανώς ο κίνδυνος να υποστούμε ένα τέτοιο επεισόδιο δεν είναι ο ίδιος για όλους τους ανθρώπους. Διάφοροι παράγοντες όπως η ηλικία, το φύλο, οι συνήθειες όπως το κάπνισμα, τα διάφορα τυχόν υπάρχοντα νοσήματα όπως η υπέρταση, ο διαβήτης και η αυξημένη χοληστερόλη, σε συνδυασμό με την κατασκευαστική ποιότητα των αγγείων μας, συντελούν στο να έχουμε αυξημένο ή μειωμένο τέτοιο κίνδυνο.
Από μελέτη πολλών χιλιάδων ασθενών ανά τον κόσμο, έχουν αναπτυχθεί διάφορα μοντέλα υπολογισμού αυτού του κινδύνου και πλέον με αρκετή ακρίβεια μπορούμε να εντοπίζουμε τους ασθενείς υψηλού κινδύνου, τους οποίους και πρέπει να πείσουμε ως γιατροί, να αλλάξουν πράγματα στην ζωή τους για να μειώσουν τον κίνδυνο αυτό. Στα γραφεία μας, έχουμε συνήθως στους υπολογιστές μας κάποια τέτοια προγράμματα υπολογισμού του κινδύνου αυτού και ο καθένας μας τα χρησιμοποιεί όπως αισθάνεται ότι τον βοηθούν, μαζί πάντα με την πείρα που προσδίδει η ενασχόληση με τους ασθενείς μας.
Ένα τέτοιο μοντέλο που δεν χρειάζεται υπολογιστή, σας παρουσιάζω σήμερα. Ο πίνακας αυτός αφορά τις χώρες, όπως η Ελλάδα, όπου η πιθανότητα εμφάνισης καρδιαγγειακού θανάτου για περίοδο 10 ετών είναι μικρότερη από κάποιες άλλες χώρες. Βλέπετε λοιπόν δύο στήλες, μία που αφορά τις γυναίκες και μία που αφορά τους άνδρες. Διαλέγουμε λοιπόν αρχικά την στήλη που μας αφορά. Μετά έρχεται ο διαχωρισμός καπνιστών και μη καπνιστών επιλέγοντας και πάλι την αντίστοιχη στήλη. Κατόπιν στο κεντρικό τμήμα επιλέγουμε την ηλικιακή περίοδο που ανήκουμε. Κάτω κάτω είναι η δεκαετία 40-50, και κατόπιν ανά πέντε χρόνια έως τα 65. Αφού λοιπόν επιλέξουμε σε πιο τετράγωνο με τα διάφορα χρώματα ανήκουμε, στο αριστερό μέρος επιλέγουμε, την συστολική πίεση που συνήθως έχουμε (όχι τις μεγαλύτερες μετρήσεις μας αλλά τις πιο συνηθισμένες). Τέλος στο κάτω μέρος του τετραγώνου, υπάρχει η αντιστοιχία της συνήθους ολικής χοληστερόλης μας, σύμφωνα με την αντιστοιχία τιμών που υπάρχει στο κάτω δεξί μέρος του πίνακα, όπου πχ χοληστερόλη 180 – 190 mg% αντιστοιχεί στο 5, κλπ.
Ας δώσουμε λοιπόν ένα παράδειγμα: Άντρας, 60 ετών, μη καπνιστής με χοληστερόλη περίπου 140-150 έχει κίνδυνο θανατηφόρου καρδιαγγειακού επεισοδίου, την επόμενη 10ετία σε ποσοστό 3%. Για άλλη περίπτωση άντρα 40 ετών καπνιστή, με 220 χοληστερόλη ο κίνδυνος αυτός είναι πάλι 3%. Να ξέρετε πως μετά το 5-7% ο κίνδυνος αρχίζει να γίνεται σημαντικός, με τα πολύ σκούρα τετράγωνα ( >15% κίνδυνος) να είναι πολύ μεγάλη η πιθανότητα τέτοιου επεισοδίου.
Να ξανατονίσουμε πως οι πίνακες αυτοί είναι αδροί, πως όταν υπάρχει διαβήτης ο κίνδυνος είναι ούτως ή άλλως μεγάλος (γι’ αυτό και δεν υπάρχει στους πίνακες), και σε ηλικίες άνω των 70 ετών, όπου και μικροί παράγοντες αυξάνουν πολύ τον κίνδυνο, διότι έχει προστεθεί ο παράγων «φθορά του χρόνου», γι’ αυτό και δεν υπάρχουν αντίστοιχα ποσοστά.
Συμβουλευτείτε τον γιατρό σας για όποια απορία δημιουργηθεί.
* Ο κ. Βασίλης Νομικός είναι καρδιολόγος στον Καρτεράδο Σαντορίνης
