Από τον Δρ. Βασίλη Νομικό*
Μία ακόμα συνήθης καρδιολογική εξέταση, είναι και το Holter. Πρέπει καταρχήν να πούμε κάποια πράγματα για το όνομα της εξέτασης. Αυτό προέρχεται από το όνομα ενός Αμερικανού Βιοφυσικού, του Norman Holter, που το 1949 κατασκεύασε την πρώτη συσκευή συνεχούς καταγραφής εξ αποστάσεως ενός υποτυπώδους ηλεκτροκαρδιογραφήματος. Κλινική εφαρμογή της μεθόδου άρχισε στην αρχή της δεκαετίας του 1960. Έκτοτε οι εξελίξεις της συσκευής είναι τεράστιες, μαζί με την τεχνολογία και έτσι από τις πρώτες συσκευές που έως τα τέλη της δεκαετίας του 1980 κατέγραφαν το καρδιογράφημα σε μαγνητοταινία (τις γνωστές μας κασέτες), άρχισαν να καταγράφουν με ψηφιακό τρόπο και τα αρκετά τελευταία χρόνια μικραίνουν συνεχώς σε μέγεθος, και σήμερα έχουν συχνά μέγεθος ενός αναπτήρα, με τα απαραίτητα συνοδευτικά τους καλώδια.
H συσκευή Holter καρδιάς, χρησιμοποιείται για να καταγράφει συνεχώς, μέρος ή και ολόκληρο το καρδιογράφημά σας, στην συνήθη καθημερινή δραστηριότητα ανάλογα τις δυνατότητές τους. Μπορεί να καταγράψει 2 ή 3 κανάλια καρδιογραφήματος για ένα ή δύο 24ωρα, και πλήρες καρδιογράφημα 12 καναλιών για 24 ώρες. Παραλλαγές της συσκευής καταγράφουν ένα κανάλι για 7-10 ημέρες, συνήθως όχι συνεχόμενα αλλά καταγράφοντας ότι η συσκευή θεωρεί ως σημαντικό. Στο τέλος του άρθρου θα αναφέρουμε την τελευταία εξέλιξη για Holter τριών ετών!
Σε τι μας χρησιμεύει;
Συνήθως για εντοπισμό και αξιολόγηση αρρυθμιών, για εκτίμηση επεισοδίων πόνου στο στήθος, για το πώς συμπεριφέρεται η καρδιά μετά από ένα σοβαρό καρδιακό επεισόδιο, για την εκτίμηση καλής λειτουργίας ενός βηματοδότη, για τον έλεγχο επιτυχούς δράσης φαρμάκων, για να εκτιμηθεί η επικινδυνότητα και η αιτία κάποιων παροδικών συμπτωμάτων, όπως δύσπνοια, αιφνίδια ζάλη κλπ. και γενικά για να καταγράψουμε την ηλεκτρική δραστηριότητα της καρδιάς για τουλάχιστον 24 ώρες σε πλήρη καθημερινή δραστηριότητα.
Πρέπει να προετοιμαστούμε για την εξέταση;
Απλά συνιστάται, να μην φοράτε πολύ εφαρμοστά ρούχα στο πάνω μέρος του σώματος. Μια χαλαρή μπλούζα ή πουκάμισο είναι ό,τι πρέπει. Μπορείτε να φάτε και να πιείτε ό,τι θέλετε, να πάρετε κανονικά τα φάρμακά σας και γενικά να συμπεριφερθείτε όπως μια συνήθη ημέρα, εκτός αν ο γιατρός σας συμβουλεύσει κάτι άλλο. Μόνη προσοχή είναι να μην ιδρώσετε υπερβολικά.
Τι ακριβώς θα γίνει;
Αφού καθαριστούν καλά τα σημεία που θα μπουν τα ειδικά αυτοκόλλητα ηλεκτρόδια (στους άντρες ίσως χρειαστεί τοπικό ξύρισμα), τα λεπτά καλώδια της συσκευής ενώνονται με αυτά, και το Holter κρεμιέται στον λαιμό ή την μέση σας. Μην κάνετε μπάνιο! Τοπικό πλύσιμο με βρεγμένο σφουγγάρι καλύπτει τις ανάγκες καθαριότητας, την ημέρα της εξέτασης. Σε σύγχρονες συσκευές, δεν υπάρχουν επιδράσεις από την λειτουργία εξωτερικών συσκευών, όπως κινητά τηλέφωνα κλπ.
Τα δεδομένα από το Holter μεταφέρονται στον υπολογιστή και ο γιατρός προχωράει στην ανάλυση της καταγραφής. Εδώ να αναφέρουμε κάτι σημαντικό. Η συνήθης αυτόματη ανάλυση της καταγραφής από τον υπολογιστή, δεν είναι αξιόπιστη, διότι η καταγραφή περιέχει συνήθως αρκετά παράσιτα, λόγω της δραστηριότητάς μας. Ως εκ τούτου θα πρέπει ο υπεύθυνος καρδιολόγος να κάνει την ανάλυση μόνος του χειροκίνητα. Αυτό ίσως είναι χρονοβόρο αλλά είναι η μόνη ορθή κίνηση για να μην χαθούν πολύτιμα ευρήματα, που η αυτόματη ανάλυση δεν θα εντοπίσει. Αυτά σας τα επισημαίνω μετά από εμπειρία ανάλυσης πάνω από 15.000 καταγραφών, ως προϊστάμενος του τμήματος Holter του Θεραπευτηρίου Υγεία για 7 χρόνια.
Όλα τα σημαντικά ευρήματα, μαζί με ένα συγκεντρωτικό σχόλιο θα περιέχονται στην τελική έκθεση που θα παραλάβετε. Τα ευρήματα αυτά θα πρέπει να αξιολογούνται μόνο από τον θεράποντα γιατρό σας.
Τελειώνοντας να τονίσω τον διαχωρισμό από την χρήση του όρου Holter, για την εξέταση συνεχούς καταγραφής της αρτηριακής πιέσεως, συχνά αποκαλούμενου και Holter πιέσεως, η οποία είναι λανθασμένη, όπως θα δούμε σε επόμενο άρθρο.
Τελευταία εξέλιξη είναι η κατασκευή και χρήση, εξαιρετικά μικρής συσκευής Holter, η οποία και εμφυτεύεται με μια μικρή τομή ενός εκατοστού, στον θώρακα. Αυτή η συσκευή στέλνει τα δεδομένα της σε ειδικό δέκτη, ο οποίος μέσω τηλεφωνίας, μεταφέρει τα παθολογικά δεδομένα σε ειδικό κέντρο. Η καταγραφή αυτή μπορεί να διαρκέσει έως και τρία χρόνια, αφορά προφανώς ειδικά περιστατικά, όπως πχ ένα λιποθυμικό επεισόδιο που ίσως συμβαίνει κάθε μερικούς μήνες, και που ίσως είναι σοβαρό καρδιακό συμβάν. Το κόστος της συσκευής και προφανώς της εξέτασης είναι μεγάλο (περίπου 2.500 ευρώ) αλλά εφόσον υπάρχει ένδειξη καλύπτεται από τα ασφαλιστικά ταμεία.
Επίσης έχουν κατασκευαστεί πολύ μικρές αυτοκόλλητες συσκευές που καταγράφουν από 15 έως 30 ημέρες, είναι όμως συνήθως μιας χρήσεως και το κόστος είναι πάλι μεγάλο ανά εξέταση ( 300-700 ευρώ), άρα από όλο το άρθρο κρατήστε κυρίως το πρώτο μέρος που είναι και η συνήθως χρησιμοποιούμενη εξέταση Holter.
* Ο κ. Βασίλης Νομικός είναι καρδιολόγος στον Καρτεράδο Σαντορίνης
