Θέματα υγείας: Τι είναι το πνευμονικό οίδημα;

Από τον Δρ. Βασίλη Νομικό*

Όπως είχαμε πει στο προηγούμενο άρθρο, σήμερα θα ασχοληθούμε με το «πνευμονικό οίδημα», μια συνήθως πολύ σοβαρή κατάσταση, που μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές εξελίξεις για την υγεία μας.

Όπως λέει και η λέξη, οφείλεται σε συλλογή υγρού στα τοιχώματα των κυψελίδων των πνευμόνων (ένα πρήξιμο δηλαδή στους πνεύμονες) που αν δεν υπάρξει ταχεία αντιμετώπιση, οδηγεί αυτό το υγρό μέσα στις κυψελίδες, τους χώρους δηλαδή όπου μπαίνει ο αέρας που εισπνέουμε για να οξυγονωθεί. Η συνήθης αιτία για την εκδήλωση του πνευμονικού οιδήματος είναι καρδιακές παθήσεις, όπως η ισχαιμική νόσος του μυοκαρδίου που οδηγεί, συνήθως μετά από ένα έμφραγμα, ένα μεγάλο μέρος της καρδιάς να μην συσπάται και έτσι να συσσωρεύεται αίμα στους πνεύμονες.

Η καρδιά θα μπορούσαμε να πούμε πως χωρίζεται στα δύο, ένα δεξιό τμήμα όπου επιστρέφει το αίμα από το σώμα και ένα αριστερό το οποίο στέλνει το οξυγονωμένο αίμα στο σώμα, με τους πνεύμονες να παρεμβάλλονται ανάμεσα στα δύο αυτά μέρη. Κάθε πάθηση που δεν αφήνει το αίμα να φεύγει εύκολα από το αριστερό μέρος προς το σώμα, δημιουργεί συμφόρηση στους πνεύμονες και έτσι δημιουργεί πνευμονικό οίδημα. Εκτός από την αιτία που αναφέραμε, διάφορες βαλβιδοπάθειες εμποδίζουν την έξοδο του αίματος ή προκαλούν την επιστροφή του, προς τους πνεύμονες. Ακόμα περιπτώσεις μυοκαρδιοπάθειας, πολύ μεγάλες αυξήσεις της πίεσης (ειδικά σε ήδη ασθενείς καρδιές), βαριές αρρυθμίες, νεφρική ανεπάρκεια με μεγάλη συσσώρευση υγρών στο αγγειακό δίκτυο, παρενέργειες χημικοθεραπευτικών φαρμάκων, ναρκωτικές ουσίες όπως η ηρωίνη αλλά και πνευμονικό οίδημα από την άνοδο σε πολύ μεγάλο υψόμετρο, είναι σπανιότερες αιτίες πνευμονικού οιδήματος.

Το σύνηθες σύμπτωμα είναι η δυσκολία στην αναπνοή και η εύκολη κόπωση. Αν το επεισόδιο δεν εξελίσσεται πολύ γρήγορα (οξύ πνευμονικό οίδημα) συνήθως δίνει συμπτώματα για αρκετές ημέρες που όμως συχνά δεν αξιολογούνται. Η δυσκολία να αναπνέουμε καλά σε ξαπλωτή θέση και η ανάγκη χρήσης πολλών μαξιλαριών, είναι χαρακτηριστικά συμπτώματα. Πρήξιμο στους αστραγάλους συνήθως συνοδεύει αυτή την δυσχέρεια. Όταν το επεισόδιο εξελιχτεί γρήγορα ή αφεθεί χωρίς αντιμετώπιση, αρχίζει να ακούγεται ένα σφύριγμα στην αναπνοή (κάτι σαν το άσθμα και γι’ αυτό αποκαλείται καρδιακό άσθμα), αρχίζουν να βγαίνουν πτύελα με πρόσμιξη αίματος, υπάρχει ταχυκαρδία, τα άκρα γίνονται κρύα, υπάρχει κρύος ιδρώτας και αργότερα παρουσιάζεται κυάνωση λόγω μειωμένης οξυγόνωσης.

Η όλη κατάσταση είναι πολύ σοβαρή και μόνο η γρήγορη πρόσβαση σε νοσοκομείο μπορεί να αντιστρέψει την εικόνα, με βασικό τρόπο αντιμετώπισης την ενδοφλέβια χορήγηση μεγάλων δόσεων διουρητικών.

Όσοι λοιπόν έχετε γνωστές παθήσεις που θα μπορούσαν να προκαλέσουν πνευμονικό οίδημα, ενημερωθείτε από τον γιατρό σας για να αντιληφθείτε γρήγορα τα συμπτώματα. Κάθε δυσκολία στην αναπνοή σας, ανεξήγητα οιδήματα στα πόδια, εύκολη κόπωση και αδυναμία να υποβληθείτε σε ήπια κόπωση πρέπει να γίνεται γνωστή σε ειδικό. Μην αγνοείτε επίμονες ενοχλήσεις στην αναπνοή σας!

* Ο κ. Βασίλης Νομικός είναι καρδιολόγος στον Καρτεράδο Σαντορίνης