Στο Δίκτυο των Παγκόσμιων Γεωπάρκων της UNESCO και στο Δίκτυο των Ευρωπαϊκών Γεωπάρκων εντάχθηκε ολιστικά η Λαυρεωτική γη ως Μνημείο Γεωλογικής και Πολιτιστικής Κληρονομιάς. Πρόκειται για μια εξέλιξη – ορόσημο για τη χώρα μας καθώς αναδεικνύεται, αναπτύσσεται και διασώζεται η γεωλογική κληρονομιά και προάγεται η σημασία του εθνικού γεωλογικού πλούτου.
Το Γεωπάρκο Λαυρεωτικής είναι μια περιοχή εκτάσεως 176 τ.χλμ. με τεράστιας σημασίας άυλο και υλικό πολιτιστικό πλούτο που μεταξύ άλλων περιλαμβάνει περίπου 1.000 μεταλλευτικές στοές και ισάριθμα φρεάτια, καθώς και άνω των 40 γεωτόπων σπουδαίας επιστημονικής αξίας. Πρόκειται ουσιαστικά για ένα εκτεταμένο ασφαλές δίκτυο γεω-διαδρομών που υποδεικνύουν συγκεκριμένα σημεία με γεωλογικό, ιστορικό, μεταλλευτικό, αρχαιολογικό και περιβαλλοντικό ενδιαφέρον, από το Αρχαίο Θέατρο του Θορικού έως το Ναό του Ποσειδώνα στο Σούνιο.
Η περιοχή της Λαυρεωτικής είναι ευρέως γνωστή, καθώς τα ορυκτά της συγκεντρώνουν τον μεγαλύτερο αριθμό διαφορετικών χημικών στοιχείων (48) από οποιαδήποτε άλλη μεταλλευτική περιοχή στον κόσμο και γι’ αυτό το λόγο εμφανίζεται εκεί το 12% των παγκοσμίως γνωστών ορυκτών της Γης. Ως μέρος πλέον του Δικτύου των Παγκόσμιων Γεωπάρκων της UNESCO, το Λαύριο διαθέτει νέες δυνατότητες υπηρεσιών υψηλής ποιότητας, με σκοπό να γίνει πόλος έλξης γεω-τουριστών από όλο τον κόσμο.
Σημειώνεται, ότι τα Παγκόσμια Γεωπάρκα UNESCO οφείλουν να πληρούν υψηλές προδιαγραφές ποιότητας και προσφερόμενων υπηρεσιών και αξιολογούνται κάθε τέσσερα χρόνια μέσα από ένα αυστηρό πρωτόκολλο. Οι δραστηριότητες του Παγκόσμιου Δικτύου Γεωπάρκων UNESCO εκτείνονται σε όλη την υφήλιο και συμμετέχουν σε αυτό 195 περιοχές από 48 χώρες, ενώ σήμερα η Ελλάδα συμμετέχει με οκτώ αναγνωρισμένα γεωπάρκα και δύο υπό ένταξη.
Καθοριστική συμβολή σε αυτή την πολύχρονη και απαιτητική προσπάθεια για την ένταξη του Γεωπάρκου Λαυρεωτικής στο Παγκόσμιο Δίκτυο των Γεωπάρκων UNESCO, η οποία κορυφώθηκε όταν στις 25/11/2020 κατατέθηκε στην Ελληνική Επιτροπή της UΝESCO ο Φάκελος Υποψηφιότητας Ένταξης, είχε η Ελληνική Αρχή Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών (ΕΑΓΜΕ), σε συνεργασία με τους τοπικούς φορείς (Δήμο Λαυρεωτικής, ΔΑΝΕΤΑΛ, ΕΜΕΛ), ακαδημαϊκά ιδρύματα (ΕΜΠ-ΤΠΠΛ, ΕΚΠΑ) και κρατικές υπηρεσίες-φορείς (ΥΠΕΝ, ΥΠΠΟΑ, ΕΟΤ κ.α.).
Λειτουργώντας υποστηρικτικά στην όλη προσπάθεια, η ΕΑΓΜΕ ήδη από το 2008 συνέταξε τον φάκελο υποψηφιότητας της περιοχής, ο οποίος επικαιροποιήθηκε και συμπληρώθηκε το 2020 από αρμόδια επιτροπή αποτελούμενη από επιστημονικό προσωπικό της Αρχής και συγκεκριμένα από τους γεωλόγους: M.Sc. Ε. Μωραΐτη, Δρ. Κ. Λασκαρίδη, Δρ. Α. Φωτιάδη, Δρ. Π. Πάσχο, Δρ. Δ. Γαλανάκη, M.Sc. Μ. Φίτρο και M.Sc. Β. Σκληρό. Το δε εποπτικό υλικό σχεδιάστηκε με την επιμέλεια των Δρ. Ε. Ζανανίρι, M.Sc. Β. Μπαρσάκη και M.Sc. Ι. Καμπόλη του Τμήματος Γενικής Γεωλογίας, Γεωλογικών Χαρτογραφήσεων και Εφαρμογών (ΓΕΧΑΕ) της ΕΑΓΜΕ, στο πλαίσιο της Καταγραφής Νέων Γεωτόπων, Μελετών Γεωδιαδρομών και Μελετών Διαχείρισης Γεωπάρκων του έργου ΕΣΠΑ “GEOINFRA” που εκπονεί η ΕΑΓΜΕ.
Καθοριστική ήταν επίσης, η συμβολή του Καθηγητή Γεωλογίας ΕΚΠΑ Δρ. Π. Βουδούρη, του πρώην Δ/ντή Κοιτασματολογίας ΙΓΜΕ Δρ. Δ. Μπίτζιου, της M.Sc. Ε. Θεοδοσίου ως πρώην επικεφαλής του προγράμματος γεωπάρκων του ΙΓΜΕ, του Ομότιμου Καθηγητή ΕΜΠ Δρ. Γ. Παπαδημητρίου, καθώς και του φυσιοδίτη Η. Κατσαρού.
