“Έχεις φωνή, είμαστε δίπλα σου”, είναι το μήνυμα που στέλνει η Ελληνική Αστυνομία προς τα θύματα σεξουαλικής κακοποίησης και παρενόχλησης, ενώ τους δίνει σχετικές συμβουλές και οδηγίες.
Όπως τονίζει η ΕΛΑΣ, “οι συμπεριφορές σεξουαλικής κακοποίησης – παρενόχλησης είναι επιβαρυντικές ψυχολογικά για τα άτομα που τις υφίστανται. Αν έχετε βιώσει μία αντίστοιχη συμπεριφορά είναι πιθανό να αισθάνεστε φόβο, ενοχή, θλίψη, απόγνωση, απογοήτευση, ντροπή, άγχος και θυμό ή να νιώθετε αβοήθητοι, εγκλωβισμένοι και “μπλοκαρισμένοι”.
Προκειμένου να διαχειριστείτε αυτή την κατάσταση:
-
Μπορείτε να μιλήσετε σε κάποιο πρόσωπο που εμπιστεύεστε για το τι σας έχει συμβεί, ώστε να σας βοηθήσει.
- Μπορείτε να επικοινωνήσετε με άτομα του υποστηρικτικού σας περιβάλλοντος, με ειδικό ψυχικής υγείας ή με κάποια από τις γραμμές/δομές ψυχοκοινωνικής στήριξης (βλ. παρακάτω), ώστε να αντλήσετε δύναμη, να ξεπεράσετε το φόβο σας και να απεγκλωβιστείτε από την κατάσταση στην οποία έχετε περιέλθει.
-
Είναι σημαντικό να γνωρίζετε ότι δεν ευθύνεστε εσείς για τη συμπεριφορά του θύτη.
-
Θυμηθείτε ότι και άλλα άτομα έχουν υποστεί παρόμοια συμπεριφορά. Δεν είστε οι μόνοι και δεν είστε μόνοι.
-
Έχετε κατά νου ότι θύματα που ζήτησαν βοήθεια και κατήγγειλαν τέτοιου είδους πράξεις (βλ. παρακάτω που μπορείτε να απευθυνθείτε) κατάφεραν να διαχειριστούν τις επιπτώσεις της σεξουαλικής κακοποίησης – παρενόχλησης και να διαφυλάξουν την ψυχοσυναισθηματική τους ισορροπία.
-
Σκεφτείτε ότι με την αναφορά – καταγγελία των σε βάρος σας πράξεων, προστατεύετε και άλλα άτομα από τον ίδιο δράστη ή άλλους πιθανούς δράστες.
Πού μπορείτε να απευθυνθείτε;
- Σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης καλέστε το 100 και αν δε μπορείτε να μιλήσετε, στείλτε μήνυμα (sms) γράφοντας το όνομα, το επώνυμο, τη διεύθυνση και το είδος της επείγουσας ανάγκης (π.χ. “κινδυνεύει η ζωή μου”).
- Μπορείτε να μεταβείτε στην πλησιέστερη αστυνομική υπηρεσία και να αναφέρετε τι σας έχει συμβεί.
- Αν πρόκειται για συμβάν που λαμβάνει χώρα μέσα στο ενδοοικογενειακό πλαίσιο, μπορείτε να επικοινωνήσετε με τις Υπηρεσίες Αντιμετώπισης Ενδοοικογενειακής Βίας της Ελληνικής Αστυνομίας.
- Αν πρόκειται για πράξη που έλαβε χώρα μέσω του διαδικτύου, μπορείτε να απευθυνθείτε στη Διεύθυνση Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος 11188.
Σημειώνεται ότι για τα αδίκημα κατά της γενετήσιας αξιοπρέπειας/ελευθερίας, από τη στιγμή που θα λάβουν γνώση οι αστυνομικές αρχές θα επιληφθούν άμεσα, με ευαισθησία και σεβασμό στην προσωπικότητα και την αξιοπρέπεια του θύματος.
Επιπλέον μπορείτε να:
- Αναφέρετε το περιστατικό στις κατά τόπο Εισαγγελικές Αρχές.
- Απευθυνθείτε στο Σώμα Επιθεώρησης Εργασίας 15512.
- Επικοινωνήστε με τα κατά τόπο Κέντρα Ψυχικής Υγείας και Δημόσια Νοσοκομεία για παροχή ψυχοκοινωνικής στήριξης.
- Καλέσετε τη γραμμή SOS 15900 της Γενικής Γραμματείας Δημογραφικής, Οικογενειακής Πολιτικής και Ισότητας των Φύλων για ψυχοκοινωνική στήριξη, νομική συμβουλευτική και φιλοξενία σε ξενώνες ή να επικοινωνήστε με τα κατά τόπο συμβουλευτικά κέντρα (που απευθύνονται σε γυναίκες)
- Αναζητήσετε περισσότερες πληροφορίες στο https://metoogreece.gr
Βασικές έννοιες
Α. Τι ορίζεται ως σεξουαλική παρενόχληση:
“Οποιαδήποτε μορφή ανεπιθύμητης λεκτικής, ψυχολογικής ή σωματικής συμπεριφοράς σεξουαλικού χαρακτήρα, με σκοπό ή αποτέλεσμα την προσβολή της προσωπικότητας ενός προσώπου, ιδίως με τη δημιουργία εκφοβιστικού, εχθρικού, εξευτελιστικού, ταπεινωτικού ή επιθετικού περιβάλλοντος”, σύμφωνα με το άρθρο 2 του Ν.3896/2010.
Β. Τι ορίζεται ως γενετήσια ελευθερία:
Η “γενετήσια ελευθερία” αποτελεί βασικό προστατευόμενο έννομο αγαθό και η ποινική νομοθεσία αντιλαμβάνεται ως έγκλημα κατά αυτής, κάθε κάμψη της βούλησης του προσώπου, στο πεδίο της γενετήσιας αυτοδιάθεσης, προκειμένου αυτό να ενεργήσει ή να ανεχθεί γενετήσια πράξη.
Γ. Θύμα προσβολής γενετήσιας ελευθερίας – αξιοπρέπειας είναι το άτομο που:
- Με σωματική βία ή απειλή σοβαρού και άμεσου κινδύνου ζωής ή σωματικής ακεραιότητας εξαναγκάζεται σε επιχείρηση ή ανοχή γενετήσιας πράξης (άρθρο 336 Π.Κ. “Βιασμός”).
- Αδυνατεί να αντισταθεί σε γενετήσια πράξη λόγω διανοητικής ή σωματικής αναπηρίας ή της από οποιαδήποτε αιτίας ανικανότητας για αντίσταση και ο δράστης καταχράται αυτή την αδυναμία του θύματος (άρθρο 338 Π.Κ. “Κατάχρηση ανίκανου προς αντίσταση σε γενετήσια πράξη”).
- Δεχόμενο χειρονομίες γενετήσιου χαρακτήρα ή προτάσεις που αφορούν γενετήσιες πράξεις ή γενετήσιες πράξεις που τελούνται ενώπιον άλλου ή επίδειξη των γεννητικών του οργάνων προσβάλλεται βάναυσα στην τιμή του (άρθρο 337 Π.Κ. “Προσβολή γενετήσιας αξιοπρέπειας”).
Πράξεις κατά της γενετήσιας ελευθερίας – αξιοπρέπειας δύνανται να τελούνται και μεταξύ προσώπων εντός του οικογενειακού πλαισίου, σύμφωνα το Ν. 3500/2006 “Για την αντιμετώπιση της ενδοοικογενειακής βίας και άλλες διατάξεις”.
Προφίλ θυτών σεξουαλικής κακοποίησης-παρενόχλησης
Οι παραπάνω πράξεις μπορεί να προκληθούν από οποιοδήποτε άτομο ανεξαρτήτως φύλου, κοινωνικού – οικονομικού – μορφωτικού επιπέδου, οικογενειακής κατάστασης, ηλικίας, επαγγέλματος, θρησκευτικών πεποιθήσεων, σεξουαλικού προσανατολισμού – ταυτότητας, πολιτισμικής κουλτούρας ή καταγωγής.
Ειδικά για τη σεξουαλική παρενόχληση σύμφωνα με έρευνες το προφίλ των θυτών παρουσιάζει τα εξής χαρακτηριστικά:
- Πρόκειται για άτομα “υπεράνω υποψίας”, συνήθως παρορμητικά και χωρίς αναστολές.
- Έχουν μία φαινομενικά “φυσιολογική” ζωή, προσωπικά και επαγγελματικά.
- Έχουν χαμηλή αυτοεκτίμηση, είναι ανασφαλείς και δεν ανέχονται την απόρριψη ή το “όχι” ως απάντηση.
- Το κίνητρό τους δεν είναι η αγάπη, αλλά μπορεί να είναι η σεξουαλική ικανοποίηση, η επίμονη αναζήτηση της εξουσίας και η ανάγκη για επιβεβαίωση.
Ακόμη, για κάποιους άντρες θύτες έχει παρατηρηθεί ότι έχουν την αντίληψη ότι οι γυναίκες υπάρχουν για να εξυπηρετούν τις ανάγκες τους.
