Μια σημαντική καταγραφή πραγματοποιήθηκε πριν λίγες ημέρες στα νερά της Καλντέρας της Σαντορίνης, από την περιβαλλοντική οργάνωση Dive in Action, κατά την πρώτη περίοδο των παρατηρήσεων για το 2020. Πρόκειται για το σιφωνοφόρο του γένους Apolemia (πιθανόν πρόκειται για το είδος Apolemia uvaria), το λεγόμενο επιπελαγικό γιγαντιαίο διαφανές ασπόνδυλο, το οποίο έκανε την εμφάνισή του στα ρηχά της Νότιας Σαντορίνης. Την παρατήρηση έκαναν τα μέλη της Dive in Action, Λάζαρος Αναστασιάδης και Δημήτρης Καμπανός
Σύμφωνα με τον Γιώργο Αποστολόπουλο, υδροβιολόγο και μέλος της Dive In Action, το είδος αυτό μπορεί να ξεπεράσει σε μήκος τα 30 μέτρα, και το δηλητήριό του μπορεί να σκοτώσει μεγάλα ψάρια! Παρ’ όλα αυτά, δεν πρόκειται για ένα μόνο ζώο, αλλά για πολύμορφη αποικία από μικρά συνδεδεμένα “ζωϊδια” (πολύποδα – μικρές μέδουσες) με διακριτούς ρόλους (πέψη, κίνηση, πλεύση, θήρευση, κ.ά.). Αν και πελαγικό ζώο, η αποικία είναι εύθραυστη και συχνά κομμάτια της παρασύρονται ελεύθερα και ίσως καταλήξουν σε κάποιο παράκτιο μέρος σαν αυτό που παρατηρήθηκε στην Καλντέρα (4 μέτρα βάθος, παραλία Αποθήκες, Ν. Σαντορίνη). Το είδος είναι κοινό στη Μεσόγειο και σε σύνολο συνδέεται κυρίως με τα ωκεάνια οικοσυστήματα, ωστόσο, έχουν βρεθεί και σε ρηχά παράκτια ενδιαιτήματα, τόσο στην επιφάνεια, όσο και σε βάθη άνω των 1000 μέτρων.
Πρόσφατα, επιστήμονες παρατήρησαν στα ανοιχτά της ακτής της δυτικής Αυστραλίας το μακρύτερο διαφανές ασπόνδυλο πλάσμα με μήκος μεγαλύτερο από 120 μέτρα. Η ανακάλυψη του νέου κατόχου του ρεκόρ, του γιγάντιου σιφωνοφόρου του γένους Apolemia, έγινε από το τηλεχειριζόμενο ρομποτικό υποβρύχιο σκάφος (ROV) του ερευνητικού σκάφους Falkor του ωκεανογραφικού Ινστιτούτου Schmidt Ocean Institute, το οποίο ελάμβανε δείγματα από περιοχές του βυθού που δεν είχαν εξερευνηθεί μέχρι σήμερα.
Σε άλλες παρατηρήσεις που πραγματοποιήθηκαν στις 10 Μαΐου, έγιναν νέες καταγραφές ξενικών ειδών από τον συνεργάτη της Dive In Action Βαγγέλη Σιδέρη. Παρατηρήθηκαν, ένα νεαρό Pterois Miles, γνωστό ως λεονταρόψαρο και δυο άτομα του είδους Diadema Setosum. Το φωτογραφικό υλικό των ειδών που παρατηρήθηκαν στην περιοχή είναι από τις επιτόπιες πρόσφατες καταγραφές και αποτελεί υλικό στη βάση δεδομένων της οργάνωσης Dive In Action για το πρόγραμμα “Insight Sea“.
Σύντομα η Dive in Action θα ολοκληρώσει την πρώτη περίοδο των παρατηρήσεων για το έτος, ενώ παράλληλα προγραμματίζεται η πρώτη φάση υλοποίησης του προγράμματος EnviNet 2020, η οποία αναβλήθηκε λόγω των περιοριστικών μέτρων. Τέλος προχωρά η διαμόρφωση της πρότασης ενός 18μηνου περιβαλλοντικού προγράμματος που θα υλοποιηθεί σε τρεις περιόδους και αφορά σε καθαρισμούς, ενημέρωση, παρατηρήσεις και καταγραφές σε επτά νησιά των Κυκλάδων.
Χτες (11/5) το οκτάχρονο βαφτιστήρι μου δέχτηκε «επίθεση» από το συγκεκριμένο είδος στην παραλία του Περιβόλου. Μου εξιστόρησε την περιπέτειά του περιγράφοντάς μου ότι αυτόν και την συνομίλική φίλη του τους επιτέθηκε ένα μακρύ λευκό ψάρι που δεν είχε κεφάλι αλλά πολλά αγκάθια. Μου έδειξε μάλιστα τα σημάδια στο σώμα του από τα τσιμπήματα!!! Από την περιγραφή του δεν μπορούσα να καταλάβω τί ήταν το πλάσμα που τσίμπησε τα παιδιά μέχρι σήμερα που είδα το δημοσίευμα . Να ανησυχήσουμε ;;;;????
Με ιδιαίτερη συμπάθεια κι εκφράζοντας την λύπη μας για το άτυχες περιστατικό στην παράλια Περιβόλου, προσεγγιστικά κι ελλείψει στοιχείων θέλουμε να διευκρινίσουμε τα ακόλουθα.
– Λόγος ανησυχίας δεν συντρέχει, ειδικά από το συγκεκριμένο είδος στις θάλασσες μας. Η εμφάνιση τμήματος του είδους Apolemia στην Καλντέρα της Σαντορίνης δεν είναι κάτι πρωτόγνωρο, ούτε για τις Μεσογειακές ακτές γενικότερα ούτε για τις παράκτιες περιοχές της Ελλάδας. Η παρατήρηση της θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ένα τυχαίο κι ευχάριστο γεγονός.
– Οι αποικίες του είδους, σαφώς μεγαλύτερου μεγέθους από το τμήμα που καταγράφηκε, παρασύρονται από θαλάσσια ρεύματα, ανοικτά στο πέλαγος σε ένα πλαγκτονικό κύκλο ζωής. Ένας ευανάγνωστος απλοποιημένος χαρακτηρισμός θα ήταν, ότι πρόκειται για μια αποικία με μικρά μεδουσάκια που τρέφουν το θαλάσσιο οικοσύστημα. Κανένας χαρακτηρισμός δεν θα μπορούσε να αποδώσει επιθετική συμπεριφορά σε ένα τέτοιο θαλάσσιο είδος.
– Το άγγιγμα τέτοιων οργανισμών είναι δυσάρεστο και σε περίπτωση μεγαλύτερης έκθεσης, όπως στην επαφή με μέδουσα, συνιστάται η χρήση αμμωνίας αφού ξεπλύνουμε την περιοχή του τσιμπήματος με άφθονο θαλασσινό νερό. Αν υπάρχουν μικρά πλοκάμια η απομάκρυνση γίνεται με χρήση λαβίδας από το ανθρώπινο δέρμα.
– Στην ανοικτή θάλασσα της Νότιας Σαντορίνης αυτή την περίοδο μπορεί να συναντήσουμε πιθανότατα κάποια είδη μεδουσών, όπως η μεσογειακή Pelagia noctiluca, όπου τρία άτομα του είδους παρατηρήθηκαν την προηγούμενη Κυριακή στην παραλία Μέσα Πηγάδια στο Ακρωτήρι.
Η περιβαλλοντική ομάδα της Dive In Action.