Σύμφωνα με Δελτίο Τύπου που έδωσε στη δημοσιότητα η Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας προωθείται άμεσα η συγκρότηση Εθνικής Υπηρεσίας Διαχείρισης Εκτάκτων Αναγκών με επικεφαλής Διοικητή, εγνωσμένης εμπειρίας και επιχειρησιακής ικανότητας, καθώς και επιχειρησιακής επάρκειας, που θα επιλέγεται από ανεξάρτητη επιτροπή εμπειρογνωμόνων και η απόφαση αυτή θα επικυρώνεται από τη διάσκεψη των προέδρων της Βουλής.
Ο Διοικητής θα πλαισιώνεται από μόνιμο διαρκές επιστημονικό συμβούλιο με εκπροσώπους όλων των ερευνητικών και επιστημονικών ιδρυμάτων που έχουν ρόλο στη διαχείριση των φυσικών καταστροφών. Η Υπηρεσία θα υπάγεται στο Υπουργείο Εσωτερικών, σε ρόλο ενιαίου φορέα, στα πρότυπα των πλέον προηγμένων χωρών στον τομέα.
Η νέα Υπηρεσία θα έχει την ευθύνη του συντονισμού των δράσεων όλων των εμπλεκόμενων φορέων, σε όλα τα επίπεδα διοίκησης, στις φάσεις της πρόληψης, της ετοιμότητας, της ανταπόκρισης και της αποκατάστασης, στο πλαίσιο μιας ολιστικής προσέγγισης για τη διαχείριση των εκτάκτων αναγκών και θα βασίζεται στις ακόλουθες αρχές:
• Το οργανωτικό, το λειτουργικό και το επιχειρησιακό της μοντέλο θα είναι ενιαίο, ανεξάρτητα από το είδος, το μέγεθος, την πολυπλοκότητα, την αιτία και την τοποθεσία του συμβάντος (all hazards approach).
• Η οργάνωση και η επιχειρησιακή της λειτουργία θα είναι σύμφωνη με σύγχρονα διεθνή πρότυπα και αρχές και θα βασίζεται σε ρόλους που προϋποθέτουν εξειδίκευση και πιστοποίηση.
• Τέλος, οι λειτουργίες της διοίκησης και του ελέγχου θα υποστηρίζονται από σύγχρονες τεχνολογίες και υποδομές πληροφορικής και επικοινωνιών.
Στους στόχους της αναβάθμισης του συστήματος διαχείρισης εκτάκτων αναγκών, περιλαμβάνονται:
• Η εξασφάλιση της ικανότητας αλλά και των δυνατοτήτων όλων των επιπέδων διοίκησης – τοπικό, περιφερειακό και κεντρικό – να δρουν αποτελεσματικά σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης, στο πλαίσιο μιας σύγχρονης, ενιαίας, τυποποιημένης και συνεκτικής – εθνικού επιπέδου – στρατηγικής που θα αντιμετωπίζει τη διαχείριση των κινδύνων, των κρίσεων και των συνεπειών τους, ως μια ενιαία και ολοκληρωμένη λειτουργία και
• Ο κεντρικός συντονισμός και ο έλεγχος υλοποίησης των δράσεων όλων των εμπλεκόμενων φορέων σε όλες τις φάσεις του κύκλου διαχείρισης εκτάκτων αναγκών και ειδικότερα στις φάσεις της πρόληψης, της ετοιμότητας, της αντιμετώπισης και της αποκατάστασης.
Τομείς παρέμβασης
Για την υλοποίηση του νέου συστήματος, δρομολογείται ένα σύνολο συνεκτικών παρεμβάσεων που εστιάζονται και εξειδικεύονται σε δεκαέξι (16) άξονες:
1. Κατάρτιση Εθνικού Συστήματος Διαχείρισης Εκτάκτων Αναγκών (ΕΣΥΔΕΑ), που θα αποτελέσει τον -εθνικού επιπέδου- οδηγό και το πλαίσιο αναφοράς για τη διαχείριση εκτάκτων αναγκών στη χώρα, αξιοποιώντας καλές πρακτικές προηγμένων χωρών στον τομέα.
2. Υλοποίηση όλων των αναγκαίων θεσμικών παρεμβάσεων για τη μετεξέλιξη της Γ.Γ. Πολιτικής Προστασίας σε αυτοτελή Εθνική Υπηρεσία Διαχείρισης Εκτάκτων Αναγκών με επικεφαλής Διοικητή και υπαγωγή στο Υπουργείο Εσωτερικών, κατάρτιση Οργανισμού και στελέχωση της νέας Υπηρεσίας, κατ’ εξαίρεση των κείμενων διατάξεων και του νόμου περί κινητικότητας στο Δημόσιο.
3. Συστηματική αξιοποίηση, διεύρυνση και εξειδίκευση της -ήδη σημαντικής- συμβολής των Ενόπλων Δυνάμεων σε μέσα και προσωπικό, στο πλαίσιο του νέου Εθνικού Συστήματος Διαχείρισης Εκτάκτων Αναγκών.
4. Υλοποίηση νέου επιχειρησιακού μοντέλου για τη λειτουργία των κέντρων επιχειρήσεων στο οποίο θα προβλέπεται η εκπροσώπηση όλων των εμπλεκόμενων φορέων στο κατάλληλο επίπεδο (Πυροσβεστική Υπηρεσία, ΕΚΑΒ, ΕΛΑΣ, ΕΕΣ, Λιμενικό Σώμα, Εθελοντικά Σώματα, ΓΕΣ, ΓΕΝ, ΓΕΑ, Δασική Υπηρεσία, Τεχνικές Υπηρεσίες και Διευθύνσεις του Υπουργείου Υποδομών) και συμμετοχή σε ενιαίο σχεδιασμό και συντονισμό.
5. Προσδιορισμός και θεσμοθέτηση κανόνων εμπλοκής (Rules of Engagement /ROE) στη βάση των οποίων θα ενεργοποιείται η συνδρομή των εμπλεκόμενων φορέων και θα τίθεται υπό ενιαίο σχεδιασμό και συντονισμό, ανάλογα με το είδος και το επίπεδο κλιμάκωσης της κατάστασης έκτακτης ανάγκης.
6. Ανάπτυξη προτύπων για: (1) την αναγκαία ροή, επεξεργασία και διαχείριση πληροφοριών μεταξύ όλων των επιπέδων διοίκησης, των εμπλεκόμενων καθώς και των υποστηρικτικών φορέων, για την αποτελεσματική λειτουργία όλων των φάσεων του κύκλου Διοίκησης & Ελέγχου, συμπεριλαμβανομένης της εκτίμησης κινδύνου/ απειλής (2) την τυποποίηση Κοινής Επιχειρησιακής Εικόνας (Common Operational Picture–COP) και (3) τις αναγκαίες υποδομές και τεχνολογίες Πληροφορικής και Επικοινωνιών που θα υποστηρίζουν τη λειτουργία των κέντρων επιχειρήσεων όλων των επιπέδων.
7. Πρόβλεψη και εξειδίκευση των αναγκαίων διεπαφών της νέας Υπηρεσίας με την επιστημονική-ερευνητική κοινότητα για την υποστήριξη του έργου της, στις φάσεις της πρόληψης, της ετοιμότητας, της ανταπόκρισης και της αποκατάστασης.
8. Αναθεώρηση του σχεδιασμού για την αντιμετώπιση καταστάσεων έκτακτης ανάγκης στη βάση των αρχών και των προβλέψεων του Εθνικού Συστήματος Διαχείρισης Εκτάκτων Αναγκών.
9. Σύνδεση της ασφάλειας και της προστασίας των πολιτών και των υποδομών με τις ανάγκες χωροτακτικού σχεδιασμού και ανάπτυξης.
10. Ενσωμάτωση της προστασίας των Υποδομών Ζωτικής Σημασίας.
11. Ανάπτυξη σύγχρονου μοντέλου και συστήματος παρακολούθησης και διαχείρισης ανθρώπινων πόρων, μέσων, υλικών και εφοδίων για την αντιμετώπιση έκτακτων αναγκών σε τοπικό, περιφερειακό και εθνικό επίπεδο.
12. Αναβάθμιση της επιχειρησιακής δράσης στο πεδίο μέσω της θεσμοθέτησης δομής διοίκησης της οποίας θα προΐσταται εκπαιδευμένος και πιστοποιημένος Διοικητής Συμβάντος (Incident Commander).
13. Θεσμοθέτηση εκπαιδευτικής δομής και ανάπτυξη ολοκληρωμένων προγραμμάτων για την παροχή εκπαίδευσης και πιστοποίησης στους ρόλους που απαιτεί το νέο σύστημα.
14. Διοργάνωση ασκήσεων εφαρμογής του νέου συστήματος για την ευαισθητοποίηση και ενεργοποίηση των πολιτών.
15. Συντεταγμένη ενσωμάτωση των Εθελοντικών Οργανώσεων και αντίστοιχων δομών, με βασική προϋπόθεση τη διαρκή εκπαίδευση και πιστοποίησή τους.
16. Συγχρονισμός των παρεμβάσεων με το σχετικό έργο που έχει εγκριθεί από την Υπηρεσία Διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων της ΕΕ (SRSS) και συντονίζεται από το Κέντρο Μελετών Ασφάλειας για την αναμόρφωση του συστήματος διαχείρισης εκτάκτων αναγκών στη χώρα.
Η μετάβαση στο νέο σύστημα θα γίνει με τρόπο που δεν θα διαταράσσει την επιχειρησιακή ικανότητα και συνέχεια του υφιστάμενου συστήματος και θα διασφαλίζει την κλιμακωτή μετεξέλιξη και επιχειρησιακή αναβάθμιση του συστήματος, σύμφωνα με τον νέο επιχειρησιακό σχεδιασμό.
