Θέματα υγείας: Τι είναι η πνευμονική εμβολή

Από τον Δρ. Βασίλη Νομικό*

Στο προηγούμενο άρθρο είπαμε πως μία πιθανή παρενέργεια του σχηματισμού θρόμβου στο φλεβικό δίκτυο των κάτω άκρων, είναι το να φύγει ο θρόμβος και να κατευθυνθεί προς τους πνεύμονες. Τι συμβαίνει λοιπόν τότε;

Εκτός από την ύπαρξη του χώρου όπου μπαίνει ο αέρας που αναπνέουμε μέσα στους πνεύμονες, τις κυψελίδες, υπάρχει ένα πολύ μεγάλο δίκτυο αγγείων για να μεταφέρει στις κυψελίδες το αίμα που δεν έχει πλέον οξυγόνο, περνώντας από το δεξί τμήμα της καρδιάς και αφού το οξυγονώσει να το στείλει στο αριστερό τμήμα της καρδιάς και μετά να προωθηθεί και πάλι στο σώμα.

Αν λοιπόν φύγει θρόμβος αίματος από τα άκρα, θα φθάσει και θα σφηνωθεί μέσα σε κάποιο αγγείο των πνευμόνων, προκαλώντας την πνευμονική εμβολή. Θυμίζω πως οτιδήποτε προκαλεί επιβράδυνση της ροής του αίματος που επιστρέφει στην καρδιά, μπορεί να προκαλέσει τον σχηματισμό θρόμβου. Τμήματα του θρόμβου ή σπανιότερα ολόκληρος ο θρόμβος μπορεί λοιπόν να αποσπαστεί. Αφού λοιπόν αποφραχτεί μια αρτηρία του πνευμονικού δικτύου, παύει να αρδεύεται το τμήμα αυτό του πνεύμονα και έτσι παύει η οξυγόνωση του αίματος στην περιοχή αυτή. Ανάλογα με το μέγεθος του πνεύμονα που βγαίνει εκτός λειτουργίας, εμφανίζεται δυσχέρεια αναπνοής, αύξηση του διοξειδίου του άνθρακα στο αίμα και αν ο κλάδος που αποφραχθεί είναι μεγάλος εμποδίζει την καλή οξυγόνωση και της καρδιάς, η πίεση πέφτει και πλέον τίθεται σε κίνδυνο η ζωή του ασθενούς.

Τα ενοχλήματα συνεπώς από μια πνευμονική εμβολή είναι δύσπνοια, ταχυκαρδία, πολύ συχνά έντονος πόνος, ειδικά αν η αποφραχθείσα περιοχή ακουμπά και την μεμβράνη που καλύπτει τον πνεύμονα, τον υπεζωκότα.

Η πνευμονική εμβολή είναι συνεπώς μια σοβαρή κατάσταση, οδηγώντας περίπου το 10%-15% όσων την υποστούν, στον θάνατο, ανάλογα με την έκτασή της (σε μεγάλες εμβολές φθάνει το 20-25%).

Η ποικιλομορφία των συμπτωμάτων κάνει καμιά φορά δύσκολη την διάγνωση και πολλές φορές διαφεύγει της προσοχής μας. Διάφορες εξετάσεις χρησιμοποιούνται, από αιματολογικές, έως αξονική τομογραφία με χρήση σκιαγραφικού.

Η αντιμετώπιση γίνεται με χορήγηση αντιπηκτικών, ενδοφλεβίως και από το στόμα. Κάποιες φορές χορηγούμε ειδικά θρομβολυτικά φάρμακα ή επεμβαίνουμε χειρουργικά αφαιρώντας τον θρόμβο, ή τοποθετούμε ειδικά φίλτρα στην κάτω κοίλη φλέβα για να σταματήσουν τα έμβολα να φτάνουν στον πνεύμονα.

Πρέπει να γίνει κατανοητό ότι και εδώ η πρόληψη είναι ασφαλέστερη της θεραπείας. Ακολουθείτε με προσοχή τις οδηγίες του γιατρού σας σε περιπτώσεις αυξημένου κινδύνου για φλεβική θρόμβωση και μη δυσανασχετείτε όταν σας συστήνει να φορέσετε ειδικές ελαστικές κάλτσες, ή να κάνετε για κάποιες εβδομάδες, υποδόρια, ενέσεις ειδικών αντιπηκτικών. Χάνουμε βάρος που είναι βασικός παράγων που επιδεινώνει την κατάσταση, κινητοποιούμαστε το ταχύτερο δυνατόν μετά από επεμβάσεις, περπατάμε όσο μπορούμε κατά την διάρκεια της ημέρας και αναφέρουμε συμπτώματα στον γιατρό μας. Η έγκαιρη διάγνωση και λήψη θεραπείας είναι το βασικό στοιχείο για την μείωση της θνησιμότητας.

* Ο κ. Βασίλης Νομικός είναι καρδιολόγος στον Καρτεράδο Σαντορίνης