Θέματα υγείας: Τα φάρμακα κατά της χοληστερόλης κάνουν κακό; (α’ μέρος)

Από τον Δρ. Βασίλη Νομικό*

Σε όσους τα τελευταία κυρίως χρόνια έχουν μπει στην διαδικασία προληπτικού ελέγχου και βέβαια σε όσους παρακολουθούνται τακτικά λόγω εκδήλωσης ήδη κάποιου καρδιαγγειακού νοσήματος, τους συστήνεται η λήψη φαρμακευτικής αγωγής κατά της χοληστερόλης. Το πότε αυτό είναι πράγματι αναγκαίο και αν μπορεί να τους βλάψει, είναι μια μεγάλη συζήτηση. Τι συμβαίνει λοιπόν;

Τις τελευταίες δεκαετίες έχουμε δει να κατεβαίνουν τα όρια του φυσιολογικών τιμών χοληστερόλης, οπότε πολλοί αναρωτιούνται μήπως αυτό οφείλεται σε πολιτική προώθησης των φαρμάκων χωρίς να είναι πραγματική ανάγκη. Η απόφαση για σύσταση αγωγής είναι κάπως πολύπλοκη και δεν βασίζεται απλά σε κάποιες τιμές του εργαστηρίου. Η κάθοδος των ανώτερων φυσιολογικών τιμών οφείλεται στο ότι έχουμε πλέον παρακολουθήσει πολύ περισσότερους ασθενείς σε πολύ μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, πράγμα που μας οδηγεί σε ακριβέστερα συμπεράσματα.

Αυτό ίσως οδήγησε σε ορισμένες υπερβολές εκ μέρους των ιατρών οι οποίοι χορηγούσαν (ίσως χορηγούν ακόμη) αγωγή μόνο και μόνο από το ύψος της τιμής της ολικής και κυρίως της «κακής» χοληστερόλης (LDL), με στόχο να την μειώσουν ακόμα και κάτω από 130-140 και σε κάποιες περιπτώσεις κάτω από 80-90 mg/dl.  Αυτό έχει μεν βάση, ωστόσο περιέχει και υπερβολές. Πρέπει να λαμβάνεται υπόψη το φύλο, η ηλικία, οι συνυπάρχουσες παθήσεις όπως η υπέρταση και ο διαβήτης, οι συνήθειες, όπως το κάπνισμα και βέβαια το στενό οικογενειακό ιστορικό. Οι οδηγίες πάνω στις οποίες ένας γιατρός πρέπει να στηρίζει την απόφασή του κωδικοποιούνται διεθνώς και αποτελούν τα λεγόμενα “guidelines”, που ανά μερικά χρόνια δημοσιεύονται από αρμόδιους φορείς.

Οι τελευταίες οδηγίες που έχουμε από το Αμερικανικό Κολλέγιο Καρδιολογίας είναι της τελευταίας διετίας και μας βοηθούν, αφού συμπληρώσουμε σε έναν αλγόριθμο τα στοιχεία του ασθενούς μας, βγάζοντάς μας οδηγίες για την λήψη ή όχι αγωγής. Υπάρχουν λοιπόν περιπτώσεις, όπου υπό προϋποθέσεις, ασθενείς με LDL έως και 189 mg/dl, να μην χρειάζονται αγωγή και άλλοι πράγματι να πρέπει να την μειώσουν κάτω από 100. Μην ξεχνάμε πως επειδή η LDL δεν μετράται συνήθως αλλά υπολογίζεται μαθηματικά, δεν πρέπει να την αξιολογούμε, εφόσον τα τριγλυκερίδιά μας είναι πάνω από 200. Αρμόδιος λοιπόν είναι ο εξειδικευμένος ιατρός και όχι απλά ένα νούμερο του εργαστηρίου.

“Εφ όσον τώρα πάρουμε αγωγή, κινδυνεύουμε;” Ακούγεται σχεδόν μόνιμα η ερώτηση αν θα βλαφθεί το συκώτι. Αυτό σε μικρό μέρος είναι αλήθεια αλλά περιέχει πολύ μεγάλη υπερβολή. Στο άρθρο της επόμενης εβδομάδας θα εξηγήσουμε τι είναι ορθό και τι λάθος.

* Ο κ. Βασίλης Νομικός είναι καρδιολόγος στον Καρτεράδο Σαντορίνης